เรื่องจริงเกี่ยวกับ “นกแสก” ที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน
ความเชื่อว่านกแสกเป็น “นกผี” หรือ “สัญลักษณ์แห่งความตาย” ถ้าบินวนและร้องเสียงดังที่บ้านหลังไหน ก็มักจะมีคนตายนั้นมีมานานแล้ว แม้ว่าจะไม่มีเหตุผลยืนยันเลยในทางวิทยาศาสตร์ แต่ความเชื่อเกี่ยวกับ “นกแสก” ก็แตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาค ขณะที่คนไทยเชื่อว่านกแสกเป็นนกอัปมงคล คนอินเดียกลับเชื่อว่านกขนาดกลางชนิดนี้เป็นนกของพระลักษมีผู้เป็นเทวีแห่งโภคทรัพย์และความเจริญงอกงามทางการเกษตร
ชาวฮินดูในแคว้นเบงกอลเชื่อว่าถ้านกแสกมาทำรังที่บ้านใคร จะนำโชคดีมาให้ เจ้าของบ้านจะได้รับทรัพย์สินเงินทอง อันเป็นความเชื่อที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงกับคนไทย
นกแสก เป็นนกที่มีลักษณะเด่น คือ รูปใบหน้าหัวใจสีขาว มองดูคล้ายลิง
ในบางประเทศจึงเรียกกันว่า “นกเค้าหน้าลิง”
นกแสก เป็นนกที่ล่าเหยื่อ หากินในเวลากลางคืน จัดอยู่ในอันดับ Strigiformes วงศ์ Tytonidae ซึ่งเป็นวงศ์ของนกเค้า มีลักษณะเด่นคือใบหน้ารูปหัวใจสีขาว มองดูคล้ายหน้าลิง บางประเทศจึงเรียกว่า นกเค้าหน้าลิง (monkey faced owl)
ความเชื่อเรื่อง “นกแสก ” ที่ว่าเป็นนกผี คือ เชื่อกันว่าหากนกแสกส่งเสียงร้องที่บ้านไหน บ้านนั้นจะมีเรื่องไม่ดีเกิดขึ้นใน 3 วัน 7 วัน อาจถึงขั้นต้องสูญเสียคนที่รักไป หรือจะมีคนล้มป่วยในทันที ซึ่งบางครั้งถึงขั้นต้องมีการนำน้ำมนต์มาพรมแก้เคล็ดให้เรื่องร้ายกลายเป็นดีกันเลยก็มี อาจเพราะมีตำนานเล่ากันว่านกแสกเป็นพาหนะของพยายม ผู้เป็นเทพเจ้าแห่งความตาย จะคอยนำวิญญาณของผู้วายชนม์ไปยมโลก นี่จึงเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้ผู้คนหวาดกลัวนกแสก รวมไปถึงพฤติกรรมของนกแสก ที่เมื่อออกจากโพรงรังแล้วมักจะส่งเสียงร้องหวีดแหลม ๒-๓ ครั้ง ก่อนบินไปเกาะตามมุมมืดของหลังคาโบสถ์ ยอดเมรุ หรือต้นไม้ใหญ่ ก่อนที่จะบินต่อไปล่าเหยื่อ ดวงตาสีดำของนกแสกเมื่อต้องแสงไฟยามกลางคืนยังเห็นเป็นสีแดงดูลึกลับ จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้มีความเชื่อตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบันตามกันมาว่า “นกแสก นั่นก็คือ นกผี หรือ สัญลักษณ์แห่งความตาย” นั่นเอง
คนไทยในอดีตมาถึงปัจจุบันมีความเชื่อว่านกแสกเป็น “นกผี” เป็นสัญลักษณ์แห่งความตาย
จึงรังเกียจเดียดฉันท์ ทำร้าย ขับไล่ ทั้งๆที่นกแสกเป็นนกที่มีบทบาทสำคัญกับท้องนา
เป็นผู้ล่าหนูนาที่คอยกัดกินทำลายรวงข้าว
ในอีกมุมหนึ่งที่ใครหลายคนอาจไม่เคยรู้มาก่อน ว่าทั้งที่จริงแล้วนกแสกก็เป็นเพียงนกชนิดหนึ่ง ไม่ได้มีพิษมีภัย ตรงกันข้ามยังช่วยรักษาความสมดุลของระบบนิเวศด้วยการจับหนูกินเป็นอาหาร นกแสกนั้นช่วยลดจำนวนประชากรหนูลงได้ เนื่องจากนกแสก 1 ตัว กำจัดหนูได้ถึง 700ตัว/ปี เรียกได้ว่าสวนไหนมีหนูมาก แค่เลี้ยงนกแสกไว้ก็เหมือนมีคนคอยเฝ้าสวนไม่ให้หนูมาทำลายผลผลิตกันได้แล้ว ตามปรกติแล้วนกแสกจะอยู่กันเป็นคู่ หรือครอบครัว ไม่ชอบรวมฝูงใหญ่ๆ ชอบอาศัยอยู่ตามวัด หรือสิ่งก่อสร้างที่ไม่มีคนรบกวน
ทุกวันนี้จำนวนประชากรนกแสกลดลงจากสาเหตุสำคัญคือถูกล่าหรือขับไล่ออกจากโพรงที่อยู่อาศัย เพราะคนกลัวว่านกแสกเป็นนกผีที่จะนำสิ่งชั่วร้ายมาให้ เป็นลางบอกเหตุความตาย ที่พักพิงของนกแสกจึงเหลือเพียงซอกหรือโพรงใต้หลังคาโบสถ์ในวัดเก่าๆ หรือวัดเล็กๆ ตามต่างจังหวัด หากเป็นวัดใหญ่หรือวัดที่มีชื่อเสียงจะไม่ค่อยพบนกแสก เนื่องจากถูกกล่าวโทษว่าเป็นตัวการสร้างความปกสรก ขณะที่โรงนาเก่าๆ บ้านร้าง ต้นไม้ใหญ่ที่มีโพรงพอจะเป็นที่ทำรังก็มีจำนวนลดลง นกแสกมีพฤติกรรมการดำรงชีวิตเพื่อความอยู่รอดเช่นเดียวกับสัตว์ชนิดอื่น เมื่อข้าวในนาออกรวง ถ้ามีนกแสกชาวนาก็ไม่ต้องเป็นห่วงเพราะมีนักล่าตัวฉกาจอย่างนกแสกคอยตามจับหนูนา
อย่าปล่อยให้ความเชื่อแบบผิดๆ ว่านกแสกเป็นนกผีทำให้ประชากรนกแสกน้อยลงกว่านี้เลยนะคะ
ครั้งต่อไป… P-Florist จะนำเรื่องราวที่น่ารู้ อะไรมาฝากกันอีกบ้าง คอยติดตามอ่านกันได้ ในบทความน่ารู้นะคะ ขอบคุณค่ะ
